“Oedeemfysiotherapie draait om inzicht, beweging en zelfredzaamheid”

Vochtophopingen in het lichaam lijken misschien onschuldig, maar kunnen veel hinder geven in het dagelijks leven. Oedeem, vaak zichtbaar als zwelling in benen, armen of andere delen van het lichaam, ontstaat door een verstoord evenwicht in de vochthuishouding. Oedeemfysiotherapeuten Caroline Brak  en Mariska Konijn van Fysiotherapeuten Maatschap Woerden helpen mensen met deze klachten op weg. “Onze aanpak is altijd persoonlijk, gericht op verlichting van klachten én het versterken van de eigen regie,” vertellen zij.

Oorzaken oedeem

Een veelvoorkomende oorzaak van oedeem is een oncologische behandeling waarbij lymfeklieren zijn verwijderd of  beschadigd door een operatie of bestraling. “Bijvoorbeeld na borst- of hoofd/halskanker,” vertelt Caroline. “Maar ook mensen met een aangeboren, slecht functionerend lymfestelsel of chronische klachten van het vaatstelsel komen bij ons.”

Daarnaast zien ze patiënten met acute vochtophopingen na een knie- of heupoperatie. “Als het lichaam het vocht niet goed zelf afvoert, kan dat het herstel vertragen. Dan kan onze behandeling helpen om de zwelling te verminderen en het herstelproces te versnellen,” legt Mariska uit. Ook lipoedeem – een vaak miskende aandoening waarbij zwelling van  het onderhuids vetweefsel pijn veroorzaakt – wordt regelmatig gezien in de praktijk.

Behandeling op maat

De behandeling begint altijd met een uitgebreide intake om de oorzaak van de klachten goed in kaart te brengen. Vervolgens wordt een behandelplan opgesteld, afgestemd op de persoon en zijn of haar situatie. “We maken gebruik van manuele lymfedrainage, oefentherapie, compressiemiddelen en leefstijladvies,” zegt Caroline. “En omdat we fysiotherapeut zijn met speciale kennis van beweging én oncologie, kunnen we patiënten begeleiden bij het opbouwen van een passend beweegpatroon.”

Beweging speelt namelijk een cruciale rol. “Juist door te blijven bewegen, stimuleer je het lichaam om vocht af te voeren,” vult Mariska aan. “Veel mensen denken dat rust beter is, maar dat werkt vaak juist averechts.”

Meer bekendheid voor klachten

Volgens de therapeuten is Oedeemfysiotherapie bij oncologische klachten inmiddels redelijk bekend, maar wordt het bij andere oorzaken nog vaak over het hoofd gezien. “We horen regelmatig dat mensen al langere tijd met een gezwollen been of arm rondlopen, zonder te weten dat er iets aan te doen is,” zegt Caroline. “Met een paar behandelingen, adviezen of het inzetten van het juiste hulpmiddel kunnen we vaak al veel bereiken.”

Persoonlijke aandacht

Wat Caroline en Mariska drijft, is het contact met de mensen die ze behandelen. “Iedere klacht heeft een persoonlijke achtergrond,” vertelt Mariska. “Soms zijn mensen onzeker over hun lichaam of bang om te bewegen. Dan is het belangrijk dat we echt luisteren en naast iemand staan.” Juist de persoonlijke benadering maakt het verschil. “We bieden geen standaardoplossingen, maar helpen mensen vertrouwen terug te vinden in hun lichaam en in hun herstel.”

Zelfredzaamheid

Het uiteindelijke doel? “Dat mensen ons op een gegeven moment niet meer nodig hebben,” zegt Caroline. “Als ze begrijpen wat er aan de hand is, weten wat ze zelf kunnen doen en merken dat ze weer grip op hun vaak chronische klachten krijgen, is onze missie geslaagd. Soms  komen mensen met een lage frequentie bij ons langs ter controle, maar het uiteindelijke doel is dat mensen voelen dat ze het weer zoveel mogelijk zelf kunnen.”